To zaskakujące, że choć media ostatnio obszernie rozpisywały się o
bliskich przelotach asteroid, niezwykle bliski przelot obok Ziemi dwóch
komet pozostaje nie wzmiankowany.
Kometa
252P/Linear została
odkryta w roku 2000 w ramach poszukiwaniu obiektów bliskich Ziemi. Jest
to mała i zazwyczaj niezbyt jasna kometa krótkookresowa należąca do
rodziny Jowisza, o okresie obiegu 5,3 roku. Jej peryhelium, czyli punkt
największego zbliżenia do Słońca, leży w odległości 1,001 j.a., co
oznacza, że niemal dociera do orbity Ziemi (średnia odległość z Ziemi do
Słońca to właśnie jednostka astronomiczna j.a.).
Z wyliczeń
wynika, że jeszcze niedawno była kometą o dłuższym okresie ale w 1987
roku bliskie spotkanie z Jowiszem skróciło jej orbitę i skierowało w
pobliże Ziemi. I tak się akurat składa że w tym roku kometa znalazła się
w swoim peryhelium w momencie gdy mija je ziemia.
15 marca kometa osiągnęła peryhelium, teraz zbliża się do naszej
planety aby 21 marca niemal ją musnąć, przechodząc w odległości zaledwie
0,036 j.a., czyli 14 razy dalej niż Księżyc. Będzie to piąty najbliższy przelot komety w historii obserwacji.
Jest ciałem niewielkim, nie wytworzyła ogona a na zdjęciach widoczna
jest tylko rzadka intensywnie zielona koma. Początkowe symulacje
sugerowały, że będzie obiektem teleskopowym, o jasności maksymalnej 11
magnitudo, jednak niedawno gwałtownie pojaśniała osiągając aktualnie 6 mag. i
mając potencjał pojaśnieć jeszcze odrobinę. Oznaczałoby to, że mogłaby
być zauważalna już w lornetkach przy ciemnym niebie.
Niestety dla obserwatorów z Europy, kometa znajduje się teraz poniżej
płaszczyzny ziemskiej orbity i widoczna jest tylko z półkuli
południowej na tle gwiazdozbiorów Trójkąta Południowego, Pawia i
Ołtarza. Stopniowo przesuwa się na północ i na terenie Polski powinna
być widoczna dopiero na przełomie marca i kwietnia w gwiazdozbiorze
Wężownika z jasnością około 6-7 mag. Wtedy jednak w obserwacjach może przeszkadzać księżyc.
Nie
będzie to jednak koniec atrakcji. W styczniu tego roku odkryto
niewielki obiekt sklasyfikowany początkowo jako asteroida, lecz po
zauważeniu formującej się komy przekwalifikowano go na kometę
P / 2016 BA14 Pan-STARRS.
Jest niewielka, może mieć średnicę do 200 metrów. Podąża po orbicie
bardzo podobnej do komety 252 P i niewykluczone że jest po prostu
fragmentem oderwanym od jej jądra. Symulacje wskazują że orbity obu ciał
łączą się w roku 1860 i wówczas prawdopodobnie doszło do rozpadu.
Jej
okres obiegu jest nieco krótszy, wynosi 5,24 lat, natomiast peryhelium w
podobnej odległości 1,008 j.a., tak się jednak składa, że przybywa do
nad praktycznie w tym samym momencie co ciało macierzyste, osiągając
peryhelium 15 marca.
Największe zbliżenie P/2016 BA14 nastąpi kilka godzin później niż dla
komety macierzystej 22 marca o godzinie 14 UTC w odległości zaledwie
0,024 j.a. to jest dziewięć razy dalej niż Księżyc. Tym samym stanie się
trzecią najbliższą kometą w historii. Ale w odróżnieniu od komety
macierzystej, ta przeleci nad Ziemią i będzie widoczna na półkuli
północnej. W następnych dniach prześmignie przez Psy Gończe i
gwiazdozbiór Wielkiej Niedźwiedzicy, osiągając pozorną prędkość do 20
stopni kątowych na dobę, co oznacza że jej ruch w teleskopach będzie
łatwo zauważalny. Niestety tak małe i mało aktywne ciało będzie też
bardzo ciemne. Powinna osiągnąć jasność 12 magnitudo, co oznacza że
potrzeba przynajmniej 110 mm teleskopu aby ją zobaczyć. Miejmy nadzieję, że trochę pojaśnieje.
W pewnym sensie ziemia została wzięta w kleszcze między dwie komety.
Interesujące
jest także czy przelatujące komety wywołają deszcze meteorów.
Wyliczenia wskazują na to, że 27-28 marca Ziemia przejdzie przez obłok
pyłu po komecie 252/P, ze względu na niedawną zmianę orbity będą to pyły
dość rozproszone, trudno ocenić na ile duża może być ich aktywność.
 |
| Ruch 252/P Linear na przełomie marca i kwietnia |
Natomiast
21-22 marca Ziemia może wejść w obłok pyłu komety P/2015 BA14, nie
będzie jednak zbyt gęsty ze względu na mały rozmiar ciała i zmiany
orbity w przeszłości, można spodziewać się najwyżej kilku meteorów na
godzinę. Wybiegać będą z okolic gwiazdozbioru Gołębia, leżącego jeszcze bardziej na
południe od Oriona.
 |
| Ruch 2016/P BA14 w okolicach maksymalnego zbliżenia |
--------------
Źródła:
* http://phys.org/news/2016-03-252p-linear-brightens-ba14-panstarrs.html
* http://www.skyandtelescope.com/observing/p2016-ba14-closest-comet-in-almost-250-years03162016/
* https://it.wikipedia.org/wiki/P/2016_BA14_Pan-STARRS
* https://en.wikipedia.org/wiki/252P/LINEAR
